- İbn Ataullah İskenderi'nin (ks) Hikem-i Ataiyye adlı tasavvuf klasiği
- Şâzeliyye tarikatının Zerrûkıyye kolunun kurucusu Ahmed Zerruk el-Fâsî ks. (ö. 899/1493-94)
- Sultan II. Abdülhamid Han'ın devam ettiği Şazeli tekkesi Zâfir Efendi Tekkesi (Ertuğrul Tekke)
- II. Abdülhamid Han'ın Şazeli şeyhi Muhammed Zafir Efendi (ö.1903) ve kardeşleri
- Şâzeli tarikatına mensup Osmanlı padişahı II. Abdülhamid Han
- Unkapanı Şâzeli tekkesi (Şazeli Tekke Camii olarak bilinmektedir.)
- Gaziantepli Kadiri-Şazeli şeyhi Hasan Arslan Hocaefendi (ö.2011)
- ŞAZELİ ismi marka olarak TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ'ne 10 yıllığına tescil ettirildi!
- Buna göre, bir başkası tarafından bu isim kullanılarak matbaa, TV, radyo, gazete, dergi, yayınevi, takvim vd. bilumum basım-yayım, eğitim-öğretim, kültür hizmetleri gerçekleştilemez.
Tasavvufi eğitim
* Tasavvufi eğitim, din eğitiminin bir parçasıdır.
* Tasavvufi eğitimde yetiştirilmek istenen insan tipi, vasat değil, “ideal bir dindar kişi”dir. Bu sebeple, tasavvufi eğitimden geçmiş ve bu eğitimi başarıyla tamamlamış bir şahsa “insan-ı kâmil” denmektedir. (Şakir Gözütok, Tasavvufta Şahsiyet Eğitimi. İstanbul: Seha nşr. 1996, s. 74)
* Müridin önce medreseye, sonra tekkeye gelmesi istenir. (Azizüddin Nesefi, İnsan-ı Kamil (Tasavvufta İnsan Meselesi), trc. Mehmet Kanar, İstanbul: Dergah yay. 1990, s. 35)
* Tekkeler, ilim tahsil ederek seyr veya terakkiyata koşanlar için kurulduğundan, ilimde mertebesi olmayan cahiller önce ilim için medreseye gönderilmeli yahut tekkede kabiliyetli kişiler tarafından okutulmalıdır. (Mustafa Kara, Tekkeler ve Zaviyeler, İstanbul: Dergah yay. 3. bs., 1990, s.58)
* "Veli", dost demektir. Tasavvufta Allah dostunu ifade eder. “Eren” eşanlamlısıdır. "Mürşid", irşad eden, aydınlatan, rehberlik yapan demektir. "Şeyh", yaşlı demektir. Tasavvufta şeyh, mürşid veya mürşid-i kamil eş anlamlı kullanılır. Her veli ve ermiş halkı irşad ile görevlendirilmiş (mürşid) olmayabilir. Bazı veliler, merhaleleri, makamlardan geçmeden ermiş olabilir. Bir mürşidin vereceği “İcazetname”, “Hilafetname” ile mürşid olunur. İcazetnamede kişinin Hz. Peygambere kadar uzanan mürşidler “Silsile”si olur. Mürid, eğitimden geçip mürşid oluncaya kadar 4 merhaleden geçer: Tâlib > Mürid > Sâlik > Eren. Mürid, iradesini şeyhin ve Hakk’ın eline teslim etmiş kimse demektir. Arapça “Fakir”, Farsça “Derviş” ile eş anlamlı kullanılır. Tasavvufi yolda mesafe kat eden müride “Sâlik” denir. “Bey’at” veya “İntisab”, mürid adayının şeyhe bağlılık sözüdür.
Tasavvufi Eğitim Yöntemleri
* Hal ile eğitim: Şeyhin örnek olma yoluyla eğitimi
* Allah dostlarının yakınında ve onların sohbetinde bulunmak: Hz. Peygamber, ashabını sohbet ile eğitti. “Sahabi”, “sohbet” kökündendir. Sohbetler “halka açık”, “müridlere açık”, “sâlike özel” olacak şekilde
farklı yapılır.
farklı yapılır.
* Tasavvufi eserleri veya tarikat pirinin eserlerini okuma: Özellikle Kuşeyri Risalesi, Avarif’ül-maarif, Mesnevi, Mektubat-ı Rabbani, el-Fütuhatü’l-Mekkiyye.
* Yazılı eğitim: Şeyhin müridler için yazdığı eserler veya yazdığı mektuplar (Mektubat)
* Tatbikî (uygulamalı) eğitim: Tarikat ayinleri, toplu zikir ve sema türünden törenler.
* Zikir & Evrad
* İlahiler
* Nafile ibadetler: Nafile namaz, oruç.
* Riyazât: Az yemek (kıllet-i taam), Az uyumak (kıllet-i menâm), Az konuşmak (kıllet-i kelâm)
* Halvet: “Yalnız kalma”, “sevgili ile baş başa kalma” demektir. “Çile (çihil)” ve “Erbain” 40 gün süren halveti ifade eder.
* Uzlet: Mümkün olduğunca avamdan uzaklaşmak.
* Hizmet: Tekkede verilen görevleri yapmak. Mevlevilerde 1001 gün süren çile, mutfak başta olmak üzere tekkenin hizmetlerinde geçer.
* Seyahat
* Temiz olmak: Zahirî temizlik (yiyecek, içecek, giyecek ve kullanılacak eşyalarda temizlik) ve Batıni temizlik.
* Helal lokma yemek
Konuyla İlgili Sözler:
Vuheyb bin Verd'den:
"(İç dünyanı) bina etmek istediğinde onu üç temel üzerine inşa et:
1- Zühd [dünya hayatına kapılmamak, aldanmamak],
2- Vera [şüpheli şeylerden kaçınmak, mübah ve mekruhlarda bile titizlikle davranmak]
3- Niyet.
Bunlar olmaksızın inşa edecek olursan bina yıkılır."
(Beyhakî, Kitâbü'z-Zühd, s. 54, nu: 2)
*
Akşemseddin [kuddise sırrıhû]:
"Manevi huzura ermek ve Hak yolda ilerlemek için dört şey lazımdır:
1. Az yemek,
2. Az uyumak,
3. Halka az karışmak,
4. Allah Teâlâyı çok zikretmek."