• https://www.facebook.com/Sazeliyye
  • https://twitter.com/Sazeliyye
    • İbn Ataullah İskenderi'nin (ks) Hikem-i Ataiyye adlı tasavvuf klasiği
    • Şâzeliyye tarikatının Zerrûkıyye kolunun kurucusu Ahmed Zerruk el-Fâsî ks. (ö. 899/1493-94)
    • Sultan II. Abdülhamid Han'ın devam ettiği Şazeli tekkesi Zâfir Efendi Tekkesi (Ertuğrul Tekke)
    • II. Abdülhamid Han'ın Şazeli şeyhi Muhammed Zafir Efendi (ö.1903) ve kardeşleri
    • Şâzeli tarikatına mensup Osmanlı padişahı II. Abdülhamid Han
    • Unkapanı Şâzeli tekkesi (Şazeli Tekke Camii olarak bilinmektedir.)
    • Gaziantepli Kadiri-Şazeli şeyhi Hasan Arslan Hocaefendi (ö.2011)
    • ŞAZELİ ismi marka olarak TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ'ne 10 yıllığına tescil ettirildi!
    • Buna göre, bir başkası tarafından bu isim kullanılarak matbaa, TV, radyo, gazete, dergi, yayınevi, takvim vd. bilumum basım-yayım, eğitim-öğretim, kültür hizmetleri gerçekleştilemez.
Şâzeliyye Tarikatı

Tekke

* Tekke Farsça bir kelimedir; "dayanılacak yer" demektir.

* Tekke, Arapça “tekye” kelimesinin galatıdır.

* Tipik bir tekkelerde; a) derviş odaları/hücreleri, b) mutfak, c) mescid, d) tevhidhane/semahane, e) kütüphane, f) halvethane/çilehane, g) mezarlık ve türbe bulunur. 

* Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde, tekkeler sosyal, ekonomik, moral, ilmî, hatta siyasî fonksiyonlar icra ediyorlardı.

* Küçük tekkelere "zaviye", büyüklerine "hânkâh", "dergah", merkezi pozisyonda olanlara da "âsitâne" denir.

Zaviye < Tekke / Dergâh < Han(e)gâh < Âsitâne

Tekke ve zaviyeler, bir hankâha bağlı / kayıtlı olurlardı.

Zaviyeler, büyük yerleşim alanları dışında, küçük köy ve kasabalarla yollar üzerinde açılıyordu.

* Dergâh, Farsça “kapı eşiği”, “sığınılacak yer” anlamındadır. Tarikat mensubu şeyhlerle, dervişlerin ikâmetgâhı olan büyük tekkelere dergâh denir.

* Âsitâne, Farsçadır. Büyük ve merkez dergahlar / tekkeler için kullanırdı. Özellikle, tarikat pirinin kaldığı veya medfun olduğu tekkedir. Âsitâne, hangahların bağlı olduğu merkezdir.


* Tekke, bir tür eğitim kurumudur. Tekkeler tarikatların tasavvufi eğitim-öğretimi gerçekleştirdikleri mekandır.

* Tekke, tarikat ehlinin toplanıp şeyh veya halifesinin yönetimi altında zikir, âyin, ibadet ve sohbetlerini yaptığı bina/yapıdır.

Hasan Kamil Yılmaz, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul: Ensar neşriyat, 2007, s. 301-302
* Tekke, halk eğitim merkezlerinden biridir.

* Türkiye'de tekkeler, 1925’te çıkan 677 sayılı “Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklarla Birtakım Ünvanların Men ve İlgasına Dair Kanun” ile kapatıldı.

* Dünyanın değişen şartları sebebiyle bugün İslâm âleminin muhtelif yerlerinde toplum hayatının dışına çıkarılan tasavvufî hareket, uyumlu özelliğiyle müesseselerinden [tekke/dergah yapılarından] fedâkârlık yapsa da, toplumun gündeminde kalmaya devam etmektedir. Türkiye’de tekkelerin kapatılmasından bir asra yakın süre önce Kuşadalı İbrahim Efendi (ö.1262/1845)’nin dergâhlarla ilgili değerlendirmesi ilginçtir. Kuşadalı, bir kaza sonucu yanan tekkesini yeniden inşa etmek isteyenlere engel olmuş, sebep olarak da “tekkelerden feyzin kaldırıldığını ve tekke devrinin kapandığını” söylemiştir. (

Y. Nuri Öztürk, Kuşadalı İbrahim Halvetî, İstanbul 1981, s. 32,88 vd.)

Kaynak:
Ethem Cebecioğlu, Tasavvufi Terimler ve Deyimler Sözlüğü
Şâzelî Şeyhler